Przegląd badań diagnostycznych

Badania laboratoryjne nie tylko ukazują, jaki jest stan Twojego zdrowia czy też jakie choroby i schorzenia masz za sobą, lecz także pozwalają przewidzieć wiele potencjalnych schorzeń.

Regularna diagnostyka organizmu jest podstawą dbania o swoje zdrowie oraz przewidywania potencjalnych schorzeń, które mogą nas spotkać. Dowiedli tego naukowcy w badaniu opublikowanym w 2018 roku⁽¹⁾. Do bazy danych wprowadzili wyniki badań laboratoryjnych pacjentów. Nie były to pojedyncze analizy, ale zbiór wszystkich regularnie wykonywanych testów. Za pomocą uczenia maszynowego pokazali algorytmowi, jak je odczytywać i porównali z faktycznymi interpretacjami. W dwóch grupach, osób zdrowych oraz osób chorych na chorobę wieńcową, diagnoza postawiona przez algorytm zgadzała się z tą postawioną przez lekarzy w 93%! Dodatkową informacją, jaką można wynieść z tych badań, jest to, że najbardziej pomocne były regularne badania krwi.

Regularne?

Informację jak częste i jakie powinny to być badania diagnostyczne, znajdziesz w tym artykule.

Istnieje zestaw badań, który powinno się wykonać co roku, bez względu na płeć.

Podstawą jest z pewnością morfologia, jest z jednym z najważniejszych badań, z których lekarz prowadzący może wyczytać wiele kluczowych informacji na temat zdrowia pacjenta.

O tym, co można wyczytać z morfologii, możesz przeczytać tu: Od czego zacząć badania diagnostyczne? 🩸 Morfologia prawdę Ci powie!

O tym, że jest to bardzo istotne badanie, świadczy fakt, że nieustannie trwają prace nad tym, by określić wartości referencyjne optymalne dla danej populacji. Dzięki badaniom przeprowadzonym w 2019 roku w Korei ⁽²⁾ naukowcy ustalili najnowsze wartości referencyjne dla dzieci oraz osób starszych. Wartości te podzielili w zależności od wieku i płci badanych osób. Dzięki temu są w stanie jeszcze dokładniej śledzić najdrobniejsze zmiany, tak by jak najszybciej wykryć nieprawidłowości w wynikach.

Choroby metaboliczne takie jak cukrzyca czy miażdżyca występują w populacji coraz częściej. Według badań naukowych bardzo wiele zależy od stylu życia pacjenta, jego diety oraz aktywności fizycznej ⁽³⁾. Oprócz zdrowych nawyków warto regularnie kontrolować stan zdrowia, by sprawdzić, czy nasze wysiłki nie idą na marne.

W tym celu warto kontrolować takie parametry jak podstawowy panel metaboliczny.

Coraz częściej dochodzi też do rozwoju chorób wątroby, niestety nawet wśród dzieci ⁽⁴⁾. Schorzenia takie jak na przykład niealkoholowe stłuszczenie wątroby dotykają osoby w coraz młodszym wieku. Według przeprowadzonych badań znaczenie ma tutaj nie tylko skłonność genetyczna, lecz także otyłość i siedzący tryb życia. Jak dowodzi praca naukowa z 2018 roku ⁽⁵⁾ choroby wątroby w młodym wieku, znacznie zwiększają ryzyko zachorowania na nowotwór tego narządu w latach późniejszych. Badacze dowodzą, że należy bacznie obserwować i regularnie badać osoby poniżej 50 roku życia, by zmniejszyć zachorowalność.

Jakie badania warto wykonać, by upewnić się, że nie grozi nam niebezpieczeństwo?

Do rozwoju miażdżycy przyczynia się także nieprawidłowo funkcjonująca gospodarka lipidowa. Osoby z hiperlipidemią, czyli podwyższonym poziomem cholesterolu we krwi mają zwiększone ryzyko rozwinięcia choroby wieńcowej, która może prowadzić do zawału ⁽⁶⁾.

Niedoczynność tarczycy jest coraz częściej diagnozowaną dysfunkcją. Ma głęboki wpływ na czynność serca, co może wpływać na jego kurczliwość, rytm, opór naczyniowy i ciśnienie krwi ⁽⁷⁾. Z kolei nadmiar hormonu tarczycy wpływa na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, prowadząc do niewydolności serca o dużej mocy lub migotania przedsionków ⁽⁸⁾. Tarczycę należy badać także w ciąży, ponieważ zdrowy organ przed ciążą nie wyklucza zachorowania w jej trakcie. Co więcej, zaburzenia na tym tle mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, zarówno u matki, jak i u dziecka ⁽⁹⁾.

Niestety z powodu siedzącego trybu życia coraz częściej w naszej populacji pojawiają się zaburzenia krzepnięcia w postaci żylaków lub nadmiernych krwawień. Obydwa schorzenia mogą stać się pośrednią przyczyną przedwczesnej śmierci. Nadmierne krzepnięcie może spowodować, że oderwany skrzep zablokuje dopływ krwi do serca lub innego mięśnia powodując jego zawał, lub do mózgu, powodując udar niedokrwienny. Nadmierne krwawienie połączone z wysokim ciśnieniem może doprowadzić do udaru krwotocznego mózgu, potocznie zwanego wylewem ⁽¹⁰⁾.

Jak często powinno się wykonywać powyższe badania?

Co najmniej, co roku. Czasami lekarze uważają, że panel lipidowy, jeśli nie dzieje się nic niepokojącego, można wykonać raz na 4-6 lat. Istnieją sugestie czasu, jaki powinien upłynąć między pobraniami krwi. Przywrócenie objętości krwi zajmuje tylko około 24 godzin, natomiast uzupełnienie erytrocytów, płytek krwi, czynników krzepnięcia itp. może zająć znacznie więcej czasu ⁽¹¹⁾.

Odczekanie około 3 tygodni między pobraniami krwi, aby zmniejszyć ryzyko anemii lub innych nieprawidłowości będzie odpowiednią strategią. Jeśli nie wprowadzamy diametralnych zmian, w stylu życia lub lekarz nie zalecił inaczej, nie ma potrzeby tak częstego kontrolowania powyższych parametrów. W momencie próby oceny zmiany stylu życia optymalnym czasem będzie okres 3 miesięcy. W tym czasie organizm zdąży się już dostosować do zastosowanych zmian, a my będziemy w stanie zauważyć różnicę w wynikach badań laboratoryjnych.